Koorts
Een normale lichaamstemperatuur schommelt tussen de 36,5 en 37,5 graden Celsius. Geeft de thermometer meer dan 38°C aan, dan heeft je baby koorts. Koorts kan geen kwaad en is geen reden tot ongerustheid. Een stijging van de lichaamstemperatuur geeft wel aan dat er ergens in het lichaam iets mis is.
Het lichaam zal zich tegen deze indringers verzetten door zijn temperatuur te verhogen. Koorts is dan ook een natuurlijke afweerreactie van het lichaam tegen ziekteverwekkers. Een hogere temperatuur activeert namelijk allerlei afweermechanismen van het lichaam. Bovendien kunnen de ziekteverwekkers zelf over het algemeen juist erg slecht tegen deze hogere temperatuur: de meeste bacteriën zullen sterven. Zodra de vijandelijke cellen zijn gedood door het afweersysteem van het lichaam, verdwijnt de koorts bij je baby vaak vanzelf.
Temperatuur opnemen Als je denkt dat je baby koorts heeft, neem dan zijn temperatuur op. Je kunt de temperatuur meten met behulp van een normale koortsthermometer. Je krijgt het meest betrouwbare resultaat, wanneer je de thermometer ongeveer één cm in de anus steekt. Je kunt de temperatuur ook onder zijn tong of oksel meten, deze metingen zijn alleen minder betrouwbaar. Handig is ook een oorthermometer, die al na een paar seconden de lichaamstemperatuur van je kind weergeeft. Eenmaal per dag de temperatuur meten is voldoende.
Drinken bij koorts Wanneer je baby koorts heeft, is het erg belangrijk om ervoor te zorgen dat hij genoeg drinkt. Omdat de lichaamstemperatuur hoger ligt dan normaal, zal het tijdens een koortsaanval meer vocht verliezen. Je zult merken dat je baby zweet en klammer aanvoelt dan anders. Probeer vaker kleine beetjes drinken (vaker aanleggen of minder uit de fles geven) daarmee voorkom je dat je baby uitdroogt. Wanneer je baby hoge koorts heeft (39°C of hoger) moet je ervoor zorgen dat hij voor elke kilo die hij weegt, minstens 50 ml. per dag extra drinkt.
Het gevaar van uitdroging bij koorts is nog groter, wanneer je baby naast koorts ook last heeft van diarree of overgeven. Daardoor neemt het vochtverlies namelijk nog eens extra toe. Neem in deze gevallen in ieder geval altijd contact op met je huisarts. Je kunt gemakkelijk zelf controleren of je kind lijdt aan uitdrogingsverschijnselen. Wanneer je de huid van je baby op een armpje of beentje of in een huidplooi oppakt en weer loslaat, hoort die meteen terug te glijden in de oorspronkelijke positie. Als dat niet zo is, is je kind ernstig uitgedroogd en breng je hem zo snel mogelijk naar de eerste hulp van een ziekenhuis.
Kleding en beddengoed Vaak denken ouders dat het goed is om een baby met koorts zo warm mogelijk in te pakken met extra kleertjes en een dikke laag dekentjes. Dat is niet zo! Tijdens de koortsaanval heeft je kind last van overtollige lichaamswarmte, die hij kwijt hoort te kunnen raken. Daarom is het beter om luchtige kleding aan te trekken en hem onder een lakentje te leggen. Zo voorkom je dat hij last krijgt van warmtestuwing. Probeer wel te voorkomen dat je kind te veel afkoelt. Dat gevaar bestaat vooral wanneer het veel zweet.
Wanneer naar huisarts? Voor koorts geldt, net als voor alle andere ziekteverschijnselen, dat de ouders dat zelf het beste kunnen beoordelen. Immers, jij kent je kind beter dan wie dan ook. Je ziet dan ook vaak als eerste dat er iets ernstigs aan de hand is. In geval van twijfel is het altijd verstandig om toch even te bellen.
KoortsStuipen Sommige kinderen krijgen bij hoge koorts last van koortsstuipen. Dit lijkt lijkt op een epileptische aanval. De spieren verkrampen en trekken onregelmatig samen. Bovendien reageert je kind niet meer op prikkels uit zijn omgeving en lijkt het bewusteloos te zijn. Deze stuipen worden veroorzaakt door een plotselinge storing in de elektrische functie van de hersenen. Stuipen komen het meest voor bij kinderen tussen de 6 maanden en 5 jaar. Uit onderzoek is gebleken dat ongeveer 4% van alle kinderen in Nederland tenminste één keer last heeft van stuipen tijdens een koortsaanval. Als je kind eenmaal stuipen heeft gehad tijdens een koortsaanval, bestaat de kans dat dit zich dit een volgende keer herhaalt. De kans daarop is het grootst op een leeftijd tussen 12 en 24 maanden. Wanneer koortsstuipen of epilepsie in de familie zitten, is de kans op herhaling nog groter.
Hoewel de meeste ouders vreselijk schrikken wanneer hun kind last heeft van stuipen, wijzen stuipen lang niet altijd op gevaar. Alleen bij kinderen jonger dan zes maanden zijn koortsstuipen bijna nooit onschuldig. In die gevallen geven de stuipen aan dat je kind ernstig ziek is en neem je altijd contact op met je huisarts. Wanneer een kind dat ouder is dan zes maanden stuipen krijgt tijdens een koortsaanval, is dit in de meeste gevallen geen aanwijzing voor een ernstige ziekte.
Hersenvliesontsteking Slechts bij 1 tot 4% van de kinderen met koortsstuipen wordt uiteindelijk hersenvliesontsteking (ook wel meningitis) vastgesteld. Dit is een erg gevaarlijke ziekte die kan leiden tot hersenbeschadiging! Naast hoge koorts en stuipen vertoont je kind in die gevallen meestal nog een aantal andere verschijnselen.
Medicijnen tegen koorts Er is een grote hoeveelheid koortswerende middelen op de markt, die vaak zonder recept verkrijgbaar zijn. Toch is het altijd verstandig, zeker bij jonge kinderen, om niet zelf te gaan dokteren. In plaats daarvan kun je beter bij je huisarts informeren of deze middelen wel geschikt zijn. Jonge kinderen mogen in ieder geval nooit een pijnstiller krijgen die acetylsalicylzuur bevat. Dit zuur zit onder meer in aspirine, Aspro en Ascal. Bij jonge kinderen kan dit zuur lijden tot een ernstige aandoening, die kan resulteren in een coma.
Het lichaam zal zich tegen deze indringers verzetten door zijn temperatuur te verhogen. Koorts is dan ook een natuurlijke afweerreactie van het lichaam tegen ziekteverwekkers. Een hogere temperatuur activeert namelijk allerlei afweermechanismen van het lichaam. Bovendien kunnen de ziekteverwekkers zelf over het algemeen juist erg slecht tegen deze hogere temperatuur: de meeste bacteriën zullen sterven. Zodra de vijandelijke cellen zijn gedood door het afweersysteem van het lichaam, verdwijnt de koorts bij je baby vaak vanzelf.
Temperatuur opnemen Als je denkt dat je baby koorts heeft, neem dan zijn temperatuur op. Je kunt de temperatuur meten met behulp van een normale koortsthermometer. Je krijgt het meest betrouwbare resultaat, wanneer je de thermometer ongeveer één cm in de anus steekt. Je kunt de temperatuur ook onder zijn tong of oksel meten, deze metingen zijn alleen minder betrouwbaar. Handig is ook een oorthermometer, die al na een paar seconden de lichaamstemperatuur van je kind weergeeft. Eenmaal per dag de temperatuur meten is voldoende.
Drinken bij koorts Wanneer je baby koorts heeft, is het erg belangrijk om ervoor te zorgen dat hij genoeg drinkt. Omdat de lichaamstemperatuur hoger ligt dan normaal, zal het tijdens een koortsaanval meer vocht verliezen. Je zult merken dat je baby zweet en klammer aanvoelt dan anders. Probeer vaker kleine beetjes drinken (vaker aanleggen of minder uit de fles geven) daarmee voorkom je dat je baby uitdroogt. Wanneer je baby hoge koorts heeft (39°C of hoger) moet je ervoor zorgen dat hij voor elke kilo die hij weegt, minstens 50 ml. per dag extra drinkt.
Het gevaar van uitdroging bij koorts is nog groter, wanneer je baby naast koorts ook last heeft van diarree of overgeven. Daardoor neemt het vochtverlies namelijk nog eens extra toe. Neem in deze gevallen in ieder geval altijd contact op met je huisarts. Je kunt gemakkelijk zelf controleren of je kind lijdt aan uitdrogingsverschijnselen. Wanneer je de huid van je baby op een armpje of beentje of in een huidplooi oppakt en weer loslaat, hoort die meteen terug te glijden in de oorspronkelijke positie. Als dat niet zo is, is je kind ernstig uitgedroogd en breng je hem zo snel mogelijk naar de eerste hulp van een ziekenhuis.
Kleding en beddengoed Vaak denken ouders dat het goed is om een baby met koorts zo warm mogelijk in te pakken met extra kleertjes en een dikke laag dekentjes. Dat is niet zo! Tijdens de koortsaanval heeft je kind last van overtollige lichaamswarmte, die hij kwijt hoort te kunnen raken. Daarom is het beter om luchtige kleding aan te trekken en hem onder een lakentje te leggen. Zo voorkom je dat hij last krijgt van warmtestuwing. Probeer wel te voorkomen dat je kind te veel afkoelt. Dat gevaar bestaat vooral wanneer het veel zweet.
Wanneer naar huisarts? Voor koorts geldt, net als voor alle andere ziekteverschijnselen, dat de ouders dat zelf het beste kunnen beoordelen. Immers, jij kent je kind beter dan wie dan ook. Je ziet dan ook vaak als eerste dat er iets ernstigs aan de hand is. In geval van twijfel is het altijd verstandig om toch even te bellen.
- Als de temperatuur van een pasgeboren baby (tot 3 maanden) boven de 38°C stijgt.
- Als je kind ouder is dan 3 maanden en de koorts langer dan 3 dagen aanhoudt.
- Bij braken en diarree.
- Als je baby slap en lusteloos is, niet reageert tijdens de koortsaanvallen en geen behoefte heeft aan drinken.
- Stuipen en huiduitslag vormen eveneens redenen voor alarm.
KoortsStuipen Sommige kinderen krijgen bij hoge koorts last van koortsstuipen. Dit lijkt lijkt op een epileptische aanval. De spieren verkrampen en trekken onregelmatig samen. Bovendien reageert je kind niet meer op prikkels uit zijn omgeving en lijkt het bewusteloos te zijn. Deze stuipen worden veroorzaakt door een plotselinge storing in de elektrische functie van de hersenen. Stuipen komen het meest voor bij kinderen tussen de 6 maanden en 5 jaar. Uit onderzoek is gebleken dat ongeveer 4% van alle kinderen in Nederland tenminste één keer last heeft van stuipen tijdens een koortsaanval. Als je kind eenmaal stuipen heeft gehad tijdens een koortsaanval, bestaat de kans dat dit zich dit een volgende keer herhaalt. De kans daarop is het grootst op een leeftijd tussen 12 en 24 maanden. Wanneer koortsstuipen of epilepsie in de familie zitten, is de kans op herhaling nog groter.
Hoewel de meeste ouders vreselijk schrikken wanneer hun kind last heeft van stuipen, wijzen stuipen lang niet altijd op gevaar. Alleen bij kinderen jonger dan zes maanden zijn koortsstuipen bijna nooit onschuldig. In die gevallen geven de stuipen aan dat je kind ernstig ziek is en neem je altijd contact op met je huisarts. Wanneer een kind dat ouder is dan zes maanden stuipen krijgt tijdens een koortsaanval, is dit in de meeste gevallen geen aanwijzing voor een ernstige ziekte.
Hersenvliesontsteking Slechts bij 1 tot 4% van de kinderen met koortsstuipen wordt uiteindelijk hersenvliesontsteking (ook wel meningitis) vastgesteld. Dit is een erg gevaarlijke ziekte die kan leiden tot hersenbeschadiging! Naast hoge koorts en stuipen vertoont je kind in die gevallen meestal nog een aantal andere verschijnselen.
- Je kind heeft, behalve koorts, ook een stijve nek, waardoor het zijn kin niet meer op zijn borst kan leggen. Dit geldt echter alleen voor oudere kinderen!
- Baby's hebben zogenoemde luierpijn. Door het optillen van de beentjes komt er druk op het hersenvlies, waardoor ze pijn hebben en huilen.
- Verder willen ze liever niet aangeraakt worden.
- De fontanel is vaak opgezet, het kind is overgevoelig voor licht en moet soms overgeven.
- Ook kan het kleine, paarsrode vlekjes op zijn huid hebben, die worden veroorzaakt door bloedinkjes en kunnen samengroeien tot grotere vlekken.
Medicijnen tegen koorts Er is een grote hoeveelheid koortswerende middelen op de markt, die vaak zonder recept verkrijgbaar zijn. Toch is het altijd verstandig, zeker bij jonge kinderen, om niet zelf te gaan dokteren. In plaats daarvan kun je beter bij je huisarts informeren of deze middelen wel geschikt zijn. Jonge kinderen mogen in ieder geval nooit een pijnstiller krijgen die acetylsalicylzuur bevat. Dit zuur zit onder meer in aspirine, Aspro en Ascal. Bij jonge kinderen kan dit zuur lijden tot een ernstige aandoening, die kan resulteren in een coma.